Jenis Sains

2024 Pengarang: Carl Kingsman | [email protected]. Diubah suai terakhir: 2023-12-24 13:43

Pelbagai bentuk sains selalunya boleh dibahagikan kepada subbahagian yang luas seperti sains hayat, sains fizik dan sains bumi. Walaupun terdapat banyak pertindihan antara sains, mengetahui perbezaan antara setiap jenis adalah penting untuk pelajar sains yang sedang berkembang.

Sains Hayat

Sains hayat merangkumi apa sahaja yang bernyawa termasuk, manusia, haiwan, tumbuhan malah benda sekecil bakteria atau virus.

Biologi

• 

  Anatomi - Anatomi berkenaan dengan bentuk dan fungsi haiwan, tumbuhan dan manusia.

• Biologi Sel - Biologi selular ialah kajian tentang sel sebagai unit lengkap.
• Kronobiologi - Bidang biologi ini mengkaji bagaimana fenomena kitaran dalam organisma hidup berinteraksi dengan alam sekitar.
• Biologi Perkembangan - Biologi perkembangan ialah kajian tentang proses perkembangan daripada zigot kepada struktur penuh. Ia juga merangkumi embriologi, iaitu kajian tentang perkembangan embrio.
• Genetik - Genetik ialah kajian tentang gen dan keturunan. Ia sering dibahagikan kepada beberapa sub-disiplin:
  • Epigenetik - Para saintis yang mengkaji epigenetik mengkaji perubahan yang diwarisi, seperti cara gen tertentu mengekspresikan dirinya, yang disebabkan oleh mekanisme selain daripada perubahan dalam urutan DNA yang mendasari
  • Genomics - Genomik ialah disiplin dalam genetik yang berkaitan dengan pemetaan genom manusia.
• Histologi - Histologi ialah kajian tentang anatomi sel dan tisu tumbuhan dan haiwan.
• Biologi Evolusi - Ahli biologi evolusi mengkaji asal usul dan perubahan dalam pelbagai spesies dari semasa ke semasa. Para saintis ini melihat bagaimana genetik berubah, spesies menyesuaikan diri dan secara amnya berusaha untuk merekodkan sejarah kehidupan di bumi.
• Fotobiologi - Fotobiologi ialah kajian saintifik tentang interaksi cahaya dan benda hidup. Bidang ini termasuk kajian fotosintesis, pemprosesan visual dan bioluminesensi, untuk menamakan beberapa.

Botani

Botani secara meluas ditakrifkan sebagai kajian saintifik tumbuhan. Terdapat beberapa bidang pengkhususan yang berbeza.

• 

  Bryology - Bryology ialah lumut kajian, hepatik dan lumut tanduk.

• Dendrologi - Dendrologi ialah kajian tentang tumbuhan berkayu.
• Lichenology - Ahli likenologi mengkaji liken, iaitu kulat simbiotik yang mempunyai pasangan fotosintesis.
• Mikologi - Mikologi ialah kajian kulat dan hidupan tumbuhan lain yang membiak melalui spora dan tidak membuat makanan sendiri melalui fotosintesis.
• Palinologi - Palinologi ialah kajian tentang debunga dan spora. Mengikut takrifan, ini boleh dalam spesies hidupan semasa atau dalam bentuk fosil.
• Fikologi - Fikologi ialah kajian tentang alga.

Ekologi

Ekologi mengkaji cara organisma berinteraksi dengan persekitarannya.

• 

  Autecology - Matlamat utama autekologi adalah untuk mengkaji satu spesies dalam persekitarannya. Para saintis di sini berusaha untuk memahami tingkah laku, keperluan dan sejarah semula jadi spesies dengan mengkaji pembolehubah seperti cahaya, kelembapan dan nutrien yang tersedia.

• Ekologi Bentik - Istilah 'benthic' merujuk kepada zon di dasar lautan. Ahli ekologi Bentik melihat perkara yang mengawal kepelbagaian biologi, struktur dan fungsi ekosistem di dasar lautan.
• Ekologi Pemuliharaan - Sains pemuliharaan prihatin dengan mencari jalan untuk mengelakkan kepupusan spesies.
• Ekofisiologi - Para saintis dalam bidang ini mengkaji penyesuaian individu terhadap persekitarannya.
• Ekotoksikologi - Pakar ekotoksikologi mengkaji kesan bahan kimia toksik ke atas pelbagai populasi, termasuk ekosistem daratan, air tawar dan marin. Biasanya bahan kimia toksik ini adalah bahan pencemar, tetapi kadangkala ia boleh berlaku secara semula jadi.
• Makroekologi - Pakar makroekologi melihat ekologi dari perspektif yang lebih luas, mencari corak umum dalam skala ruang yang besar, dicirikan oleh pencarian perhubungan statistik untuk menerangkan taburan biodiversiti daripada perspektif sejarah dan geografi. Lawan makroekologi ialah mikroekologi, yang melihat proses ekologi pada satu minit atau skala setempat.
• Ekologi Mikrob - Seperti namanya, ahli ekologi mikrob melihat persekitaran mikrob dan cara mereka berinteraksi antara satu sama lain.
• Ekologi Molekul - Sains ini cuba memahami ekologi melalui data genetik. Disebabkan oleh kemajuan moden dalam genetik, saintis boleh mengira persamaan dan perbezaan genetik dalam populasi tertentu dan menjawab soalan tentang evolusi populasi itu berhubung dengan persekitarannya.
• Synecology - Synecology memfokuskan pada interaksi antara spesies yang wujud bersama dalam komuniti ekologi.
• Paleoecology - Ahli paleoekologi menggunakan kajian fosil untuk memahami ekologi spesies dalam sejarah semula jadi.
• Ekologi Pemulihan - Pakar ekologi pemulihan memikirkan cara memulihkan tapak yang telah terganggu atau rosak, secara amnya oleh aktiviti manusia.

Ubat

Perubatan ialah ilmu penyembuhan dan mempunyai banyak sub-kepakaran.

• 

  Endokrinologi - Pakar endokrinologi mengkaji sistem endokrin dan mendiagnosis serta merawat penyakit. Ini termasuk perkara seperti diabetes, penyakit tiroid dan juga osteoporosis.

• Epidemiologi - Epidemiologi ialah cabang sains yang mengkaji punca dan pengedaran penyakit.
• Gerontology - Gerontologi ialah kajian tentang proses penuaan. Para saintis dalam bidang ini mengambil berat tentang kesihatan umum, serta kesejahteraan emosi, dsb.
• Imunologi - Imunologi ialah kajian tentang semua aspek sistem imun. Para saintis dalam bidang ini melihat perkara seperti cara sistem imun berfungsi, cara meningkatkan sistem imun dan proses yang menyebabkan sistem imun menjadi lemah.
• Neurosains - Ahli sains saraf mengkaji struktur dan perkembangan sistem saraf. Mereka bimbang dengan cara sistem saraf yang sihat berfungsi, serta cara menyelesaikan masalah yang timbul sejak lahir dan trauma.
• Oncology - Onkologi ialah kajian tentang kanser, termasuk cara ia bermula dan merebak. Para saintis ini menumpukan diri mereka untuk mempelajari cara kanser merebak dan cara untuk menghentikan atau menyembuhkannya.
• Patologi - Patologi ialah kajian tentang punca, proses, sifat dan perkembangan penyakit. Pakar patologi prihatin untuk mengetahui cara penyebaran penyakit berfungsi supaya mereka boleh menghasilkan ubat atau penawar yang lebih berkesan.
• Farmakologi - Pakar farmakologi mengkaji kesan ubat dan ubat sintetik, serta cara menyediakan dan menggunakan ubat tersebut. Para saintis ini sedang mengkaji cara menjadikan ubat lebih selamat dan berkesan, serta membangunkan ubat baharu untuk merawat pelbagai penyakit.

Mikrobiologi

Ahli mikrobiologi mengkaji organisma. Kebanyakannya sangat kecil dan memerlukan pembesaran untuk dilihat dengan mata kasar.

• 

  Aerobiology - Aerobiology ialah kajian tentang zarah biologi bawaan udara dan pergerakan serta kesannya terhadap kesihatan manusia, haiwan dan tumbuhan. Para saintis ini sebahagian besarnya mengambil berat tentang debunga dan spora kulat dan bagaimana ia menjejaskan kesihatan orang yang sensitif terhadap debunga.

• Bakteriologi - Pakar bakteriologi mengkaji bakteria. Disiplin ini mempunyai pelbagai aplikasi termasuk pembangunan ubat untuk merawat jangkitan bakteria, serta pembangunan vaksin.
• Biologi Molekul - Ahli biologi molekul mengkaji proses molekul di sebalik transkripsi RNA dan cara transkripsi itu bertukar menjadi protein. Sains ini banyak bertindih dengan biokimia dan genetik.
• Virologi - Virologi ialah kajian tentang virus. Matlamat saintis ini adalah untuk menemui mekanisme yang mereka gunakan, dan cara merawatnya.

Zoologi

Zoologi, ringkasnya, ialah kajian tentang haiwan. Ini bukan sahaja termasuk perkara seperti cara ia dikelaskan, tetapi juga fisiologi haiwan, perkembangan dan tingkah laku. Sub-cabang zoologi termasuk:

• 

  Karsinologi - Karsinologi ialah kajian tentang krustasea.

• Cetology - Pakar sitologi mengkaji ikan paus, ikan lumba-lumba dan lumba-lumba.
• Entomologi - Entomologi ialah kajian tentang serangga.
• Herpetologi - Herpetologi ialah kajian tentang amfibia dan reptilia.
• Ichthyology - Ichthyology ialah kajian tentang ikan.
• Malakologi - Pakar malakologi mengkaji moluska.
• Mammalogi - Mamalogi ialah kajian tentang mamalia.
• Ornitologi - Ornitologi ialah kajian saintifik tentang burung.
• Primatologi - Primatologi ialah kajian saintifik tentang primata.
• Parasitologi - Parasitologi ialah kajian tentang parasit, perumahnya dan hubungan antara mereka.
• Protozoology - Protozoology ialah kajian kajian protozoa.

Sains Fizikal

Sains fizikal terpakai kepada benda yang bukan hidup.

Astronomi

Astronomi ialah kajian tentang angkasa lepas, seperti planet, bintang dan lain-lain fenomena bukan Bumi.

• 

  Aeronautik - Aeronautik ialah sains penerbangan. Para saintis dalam bidang ini mengkaji cara kapal terbang terbang dengan matlamat membina model yang lebih baik, lebih pantas dan lebih cekap.

• Astrobiologi - Ahli Astrobiologi, ringkasnya, mengkaji kehidupan di alam semesta. Soalan yang ingin mereka selesaikan termasuk perkara seperti sama ada terdapat kehidupan di tempat lain selain bumi, apakah keadaan yang diperlukan untuk kehidupan wujud, dan apakah keadaan melampau yang diperlukan untuk kehidupan?
• Astrokimia - Astrokimia ialah kajian tentang unsur kimia yang terdapat di angkasa. Satu perkara yang sedang diusahakan oleh ahli astrokimia ialah mencari molekul berasaskan karbon yang mungkin memegang petunjuk bagaimana kehidupan bermula.
• Astrodinamik - Astrodinamik ialah kajian trajektori orbit, atau lebih tepat, cara benda terbang di angkasa. Para saintis ini menyelesaikan masalah seperti cara menghantar satelit ke orbit dan cara mengembalikannya ke bumi dengan selamat.
• Astronautik - Disiplin ini adalah mengenai mereka bentuk dan menghantar kenderaan angkasa lepas ke angkasa lepas. Walaupun astrodinamik membimbangkan dirinya dengan cara mengekalkannya dalam orbit, atau meramalkan orbit, angkasawan mengambil berat dengan reka bentuk sebenar kenderaan itu.
• Astrofizik - Astrofizik ialah cabang sains angkasa lepas yang menggunakan undang-undang fizik dan kimia untuk menerangkan kelahiran, kehidupan dan kematian bintang, planet, galaksi, nebula dan objek lain di alam semesta. NASA menyatakan bahawa matlamat ahli astrofizik adalah untuk mengetahui cara alam semesta berfungsi, mempelajari cara alam semesta bermula dan mencari kehidupan di planet lain.
• Forensik Astronomi - Ahli astronomi forensik menggunakan astronomi untuk membantu menyelesaikan jenayah atau memberi keterangan dalam kes sivil. Pada bila-bila masa keterangan mungkin diperlukan tentang kedudukan bulan semasa kejadian, atau kedudukan objek angkasa yang lain, ahli astronomi forensik dipanggil.
• Arkeologi Angkasa Lepas - Arkeologi angkasa ialah bidang yang menggabungkan arkeologi dengan astronomi. Para saintis dalam bidang ini menumpukan pada mencari artifak dan secara amnya mencari untuk mengekalkan warisan melalui apa yang mereka temui di angkasa. Walau bagaimanapun, satu lagi aplikasi arkeologi angkasa yang menarik ialah mencari artifak di bumi menggunakan instrumen dari angkasa.
• Perubatan Angkasa Lepas - Perubatan angkasa mengambil berat tentang cara menjaga kesihatan angkasawan di angkasa. Salah satu matlamat utama perubatan angkasa lepas adalah untuk mengatasi kesan tanpa berat di angkasa lepas pada badan angkasawan.

Geologi

Ahli geologi mengkaji bumi - bahan, proses dan sejarahnya. Para saintis ini mungkin melihat perubahan iklim atau berusaha ke arah memajukan teknologi yang meramalkan gempa bumi. Mereka juga mungkin bekerja untuk mencari tempat terbaik untuk lombong, cara mencari air di bawah tanah atau teknologi yang serupa.

• 

  Geokimia - Ahli geokimia mengkaji unsur kimia dalam batuan dan mineral, serta pergerakan unsur-unsur ini ke dalam sistem tanah dan air. Mereka mungkin menggunakan data ini untuk membantu saintis memahami cara bumi berubah, membantu syarikat menggunakan sumber semula jadi, atau membantu syarikat minyak mengetahui tempat untuk menggerudi minyak.

• Geofizik - Ahli geofizik ialah seseorang yang mengkaji Bumi menggunakan kaedah graviti, magnet, elektrik dan seismik. Mereka mungkin membantu syarikat memahami tempat untuk membina struktur besar seperti empangan, atau mereka mungkin menghabiskan masa di dalam rumah membuat model komputer. Kerja mereka luas dalam skop dan boleh merangkumi marin, seismik dan pelbagai sains lain.
• Mineralogi - Seperti yang anda rasa, ahli mineralogi mengkaji mineral. Memandangkan mineral berlaku secara semula jadi di seluruh bumi, terdapat pelbagai jenis perkara yang boleh dilakukan oleh ahli mineral, termasuk bekerja di muzium, bekerja untuk universiti dalam meneruskan penyelidikan, dan juga bekerja untuk syarikat perlombongan swasta.
• Petrologi - Petrologi ialah kajian tentang batuan. Terdapat tiga subbahagian utama petrologi, setiap satunya sepadan dengan jenis batuan yang sedang dikaji (igneus, sedimen, metamorf).
• Sedimentologi - Pakar sedimentologi mengkaji sedimen (pasir, lumpur dan kotoran) dan cara ia dimendapkan. Mereka yang mempelajari sedimentologi sangat prihatin dengan mencari petrol dalam batuan atau fosil sedimen. Walau bagaimanapun, terdapat banyak aplikasi lain yang berbeza. Ia berkaitan dengan stratigrafi, yang mengkaji lapisan batuan dan cara ia beralih serta bergerak.
• Volkanologi - Vulkanologi ialah kajian tentang gunung berapi. Ahli gunung berapi berharap dapat memahami sebab dan cara gunung berapi meletus, cara meramalkan letusan, kesannya terhadap sejarah Bumi dan cara ia boleh menjejaskan manusia dan alam sekitar.

Oseanografi

Oceanography memperkatakan tentang sifat biologi, fizikal dan kimia lautan dunia. Ahli oseanografi prihatin dengan kedua-dua menyelesaikan masalah pragmatik (seperti cara membersihkan tumpahan minyak atau membantu spesies terancam), serta membuat penemuan baharu seperti mencari spesies baharu hidupan marin.

• 

  Limnologi - Ahli limnologi mengkaji sistem air pedalaman, seperti tasik, sungai, takungan, sungai dan tanah lembap. Mereka prihatin untuk mengkaji cara ekosistem tersebut berinteraksi dengan lembangan saliran mereka, dan disiplin itu melibatkan banyak bidang sains lain, seperti biologi, kimia dan geologi.

• Biologi Marin - Biologi marin mempunyai fokus dua kali ganda. Ahli biologi ini mengkaji ekologi organisma laut dalam konteks ciri persekitaran lautan mereka. Di samping itu, sesetengah ahli biologi marin memberi tumpuan kepada spesies marin tertentu.
• Kimia Marin - Kimia marin ialah kajian tentang komposisi kimia dan proses kimia lautan dunia.
• Geologi Marin - Ahli geologi marin mengkaji geologi dasar lautan, memberi perhatian khusus kepada tektonik plat dan paleoceanografi.
• Oseanografi Fizikal - Ahli lautan fizikal mengkaji proses dan keadaan fizikal di lautan. Mereka melihat perkara seperti ombak, arus, pusaran, gyres dan pasang surut. Mereka juga mengkaji pengangkutan pasir di dalam dan di luar pantai; hakisan pantai; dan interaksi atmosfera dan lautan.

Fizik

Ahli fizik mengkaji tenaga, jirim dan interaksi mereka.

• 

  Akustik - Akustik ialah kajian tentang gelombang mekanikal dalam pelbagai keadaan jirim. Dalam erti kata lain, ia adalah kajian bunyi dan mempunyai aplikasi bukan sahaja dalam muzik dan seni bina tetapi juga untuk perkara seperti SONAR, ultrasound untuk pengimejan perubatan dan juga kawalan hingar.

• Aerodinamik - Aerodinamik ialah kajian tentang pergerakan udara.
• Atomik, Molekul dan Fizik Optik (AMO) - AMO ialah kajian tentang cara jirim dan cahaya berinteraksi.
• Fizik Klasik - Fizik klasik ialah fizik yang mendahului kemunculan mekanik kuantum. Ia sebahagian besarnya berdasarkan undang-undang gerakan Newton.
• Cryogenics - Kriogenik ialah kajian tentang suhu yang sangat rendah dan kelakuan bahan pada suhu tersebut. Sebahagian besar, penyelidikan tertumpu pada cara memelihara organisma hidup.
• Dinamik - Dinamik ialah kajian tentang punca pergerakan dan perubahan dalam gerakan.
• Elektromagnetisme - Elektromagnetisme ialah cabang sains yang memfokuskan kepada daya yang berlaku antara zarah bercas elektrik. Secara mendalam, saintis dalam bidang ini mengkaji hubungan antara elektrik dan kemagnetan.
• Mekanik - Mekanik ialah cabang fizik yang berkaitan dengan tingkah laku badan fizikal apabila tertakluk kepada daya atau anjakan, dan kesan seterusnya jasad terhadap persekitarannya.
• Termodinamik - Termodinamik ialah kajian tentang hubungan antara haba dan tenaga mekanikal.
• Fizik Nuklear - Cabang sains ini bertujuan untuk memahami kuark dan gluon. Ringkasnya, ahli fizik nuklear mengkaji blok binaan dan interaksi nukleus atom.
• Optik - Optik ialah cabang fizik yang mengkaji kelakuan dan sifat cahaya serta cara ia berinteraksi dengan jirim.
• Fizik Kuantum - Fizik kuantum ialah cabang fizik yang berkaitan dengan pergerakan pada peringkat atom dan subatomik.

Kimia

Ringkasnya, kimia ialah kajian tentang jirim, sifatnya dan cara ia berinteraksi dengan bahan atau tenaga lain.

• 

  Kimia Analitik - Kimia analitik ialah analisis sampel bahan untuk mendapatkan pemahaman tentang komposisi dan struktur kimianya.

• Kalorimetri - Ini ialah kajian perubahan haba dalam proses fizikal dan kimia.
• Kimia Tak Organik - Kimia tak organik ialah kajian tentang sifat dan tindak balas sebatian tak organik. Perbezaan antara disiplin organik dan bukan organik bukanlah mutlak, dan terdapat banyak pertindihan, yang paling penting dalam sub-disiplin kimia organologam.
• Kimia Organik - Kimia organik ialah kajian tentang struktur, sifat, komposisi, mekanisme dan tindak balas sebatian organik. Sebatian organik ditakrifkan sebagai sebarang sebatian berdasarkan rangka karbon.
• Kimia Organometalik - Kimia organologam melihat sebatian yang mengandungi ikatan antara karbon dan logam.
• Kimia Polimer - Kimia polimer ialah sains pelbagai disiplin yang berkaitan dengan sintesis kimia dan sifat kimia polimer atau makromolekul.
• Spektroskopi - Spektroskopi ialah kajian tentang interaksi antara jirim dan tenaga terpancar. Ia berkaitan dengan penyebaran cahaya objek ke dalam warna komponennya.
• Termokimia -Cabang kimia yang mengkaji hubungan antara tindakan kimia dan jumlah haba yang diserap atau dijana.

Sains Bumi

Seperti namanya, sains Bumi ialah kajian tentang Bumi dan jasad jiran.

• 

  Biogeokimia - Biogeokimia meneroka proses dan tindak balas fizikal, kimia, biologi dan geologi yang mengawal komposisi dan perubahan kepada persekitaran semula jadi.

• Klimatologi - Klimatologi ialah kajian tentang iklim bumi. Ia terutamanya berkenaan dengan memahami kesan perubahan iklim. Pakar klimatologi juga mengambil berat tentang cara mengurangkan kesan tersebut.
• Glasiologi - Glasiologi ialah kajian tentang glasier.
• Hidrologi - Pakar hidrologi memberi tumpuan kepada kajian sistem air bumi. Mereka cuba menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan jumlah air yang ada pada orang ramai, kualiti air yang mereka miliki dan ketersediaan air tersebut.
• Meteorologi - Meteorologi ialah kajian tentang atmosfera Bumi dan kesannya terhadap cuaca kita.
• Pedologi - Pedologi ialah kajian saintifik tentang tanah.

Banyak Jenis Sains

Selain fizikal dan kehidupan, terdapat juga sains sosial dan sains gunaan. Sains gunaan termasuk perkara seperti kejuruteraan dan bioteknologi. Ia adalah sains baharu, tetapi mempunyai aplikasi praktikal dalam kehidupan seharian. Sains sosial ialah aplikasi saintifik untuk kajian manusia dan termasuk disiplin seperti arkeologi, psikologi dan sosiologi.